Seksuologische klachten bij vrouwen

Misschien vraagt u zich af waarom u met seksuologische klachten naar een bekkenfysiotherapeut zou gaan. Seksuologische klachten kunnen veroorzaakt worden door het niet goed functioneren van de bekkenbodemspieren. In dat geval kan de bekkenfysiotherapeut u begeleiden met het verbeteren van deze klachten.

Te weinig spanning in de bekkenbodem

Wanneer de bekkenbodemspieren te slap zijn, kan dat leiden tot klachten als urineverlies, windjes- en ontlastingsverlies en verzakkingen maar ook tot een verminderd gevoel bij het vrijen. De bekkenbodemspieren oefenen immers druk uit op de vagina en daarmee zorgen ze voor frictie, voor een goed contact, tussen de penis en de vagina. Door deze frictie ontstaan er prikkeling van de clitoris en de vaginawanden en kunnen vrouwen genieten van gemeenschap. Indien er geen frictie is, is er te weinig contact tussen penis en vagina en kunnen zowel de vrouw als de man niet optimaal genieten. In dit geval kan het versterken van de bekkenbodemspieren tot verbetering van de klachten leiden. Ook kunnen adviezen gegeven worden over de houding en het gebruiken van de bekkenbodem tijdens de gemeenschap.

Te veel spanning in de bekkenbodem

Ongeveer twintig procent van de vrouwen in Nederland ervaart pijn bij het vrijen, pijn bij gemeenschap. Seksuele activiteiten worden voor een belangrijk deel gestuurd door reflexen; de vaginawand wordt vochtig, de zwellichamen van de clitoris en rondom de vagina zwellen op, de baarmoeder trekt op naar boven waardoor de vagina langer wordt. Deze reflexen zijn nodig om pijnvrij van de seks te kunnen genieten.
Wanneer de bekkenbodemspieren erg gespannen zijn, treden deze reflexen niet of in mindere mate op. Bovendien oefenen deze spieren dan erg veel druk uit op de vaginawanden waardoor deze (meer of minder) wordt dichtgedrukt en er geen penetratie mogelijk is. Ook zorgen een gespannen bekkenbodemspieren dat de vagina wordt afgebogen waardoor penetratie slechts gedeeltelijk mogelijk is.
Op het bovenste plaatje ziet u een ontspannen bekkenbodem en een doorlopende, gestrekte vagina. Op het onderste plaatje ziet u hoe de vagina door het aanspannen van de bekkenbodem wordt afgebogen.

Spanning in de bekkenbodem kan op verschillende manieren ontstaan. Het kan een verkeerd aangeleerde gewoonte zijn maar ook het gevolg van voortdurend ophoudgedrag of rug- of buikpijn.
Soms ontstaan deze klachten in de peripartum periode, de periode rond de bevalling. Wanneer vrouwen eenmaal pijn hebben ervaren tijdens seks of de ervaring hebben dat penetratie niet of slechts met pijn mogelijk is, zijn ze bij volgende pogingen vaak erg gefocust op het voelen van pijn en raken ze daardoor erg gespannen. Deze spanning is dan ook in de bekkenbodemspieren waarneembaar. De bekkenfysiotherapeut leert u deze spanning af te bouwen zodat op den duur gemeenschap (weer) pijnvrij mogelijk is.

Werkwijze bekkenfysiotherapie bij seksuologische klachten op basis van een gespannen bekkenbodem

Allereerst zal gestart worden met het leren voelen van de bekkenbodemspieren zodat u de spanning voelt.  Deze oefeningen noemen we ook wel bewustwordingsoefeningen.
Wanneer u zich bewust bent van de opgebouwde spanning in uw bekkenbodemspieren kunt u deze ook leren af te bouwen.
Wanneer er een goede bewustwording van de bekkenbodemspieren is, kan worden overgegaan op het weer leren penetreren, op het leren iets in te brengen in de vagina. In deze fase houden we veel rekening met de wijze waarop de vrouw zelf verder wil gaan. Er zijn meerdere mogelijkheden en deze worden eerst met u besproken zodat u weloverwogen een keuze kunt maken. De bekkenfysiotherapeut kan u voorstellen te werken met vaginale pelotten of een vaginale ballon om u te laten ervaren dat de vagina niet zo gesloten is als u wellicht denkt of voelt, of om het penetreren stapje voor stapje op te bouwen met een steeds grotere pelotte.
Soms worden er massagetechnieken toegepast om de spieren van de bekkenbodem wat te rekken en daarmee te ontspannen.
Naast het weer leren penetreren, wordt ook gekeken naar houdingen waarin u met de minst mogelijk spierspanning gemeenschap kunt hebben. Wanneer penetratie pijnvrij kan verlopen, kunt u weer afwisselen qua houding.

Bekkenfysiotherapie bij seksuologische klachten behoeft een zeer zorgvuldige begeleiding. De bekkenfysiotherapeut werkt hierin vaak samen met een gynaecoloog en psycholoog van het Medisch Spectrum Twente of een seksuoloog. Dit gebeurt uiteraard alleen als u daar toestemming voor geeft. Indien u bent verwezen door een gynaecoloog worden de ontwikkelingen regelmatig geëvalueerd in het seksuologisch team van het Medisch Spectrum Twente.